N’wini wa bindzu lontsongo wo huma eNtuzuma, KwaZulu-Natal, u hundzule ku vilela ka munhu yena n’wini ku va vukorhokeri byo hlantswela na ku basisa lebyi humelelaka.
Kusukela hi 2021, Qhubo Ngema yi ndlandlamukile kusuka eka ku hlantswa mateki kuya eka ku nyika vukorhokeri byo hlantswa lebyi heleleke, ku katsa na ku basisa swiambalo, tikhapete, switulu swa timovha, na masompfa.
Endzhaku ko tshika yunivhesiti hi nkarhi wa ntungu wa COVID-19, n’wini wa bindzu u vone xivandlanene emakete wa vukorhokeri byo olova byo hlantswa.
“A ndzi ri na mateki yo basa ya All Star, naswona a ma thyakile, naswona a ndzi lava leswaku munhu a ndzi hlantswela wona. A ndzi swi tiva leswaku ku na bindzu ro hlantswa mateki ehandle kwalaho, a ndzi nga lavi ku ya edorobeni ndzi ya tirhisa mali ya thekisi,” a tsundzuka.
Hi loko swi ta emiehleketweni ya yena leswaku loko a langutane na xiphiqo lexi, swi nga ha endleka leswaku a ku ri ni vanhu vo tala endhawini ya ka vona lava a va dinga vukorhokeri lebyi.
“Hi minete leyi ndzi swi ehleketeke hayona, hi ku kongoma ndzi teke xitsalu na phepha ra mina, kutani ndzi byela sesi wa mina, ‘Leswi hi leswi ndzi nga ta swi endla’.”
Goza ra yena leri landzelaka a ku ri ku nghena eka swiyenge swa mabulu a veka eka pheji ra yena ra vaaki ra Facebook a navetisa vukorhokeri bya yena, hambi a nga si va na vaxavi.
“Ndzi teke mateki ya munhu un’wana na un’wana ekaya ndzi ma hlantswa kutani ndzi rhumela swifaniso sweswo, kutani loko ku nga si hela masiku mambirhi, ndzi kume tikhasimende.”
Leswi swi sunguleke hi titlilayente tingaritingani ntsena sweswi swi kurile kufika eka 15 kufika eka 20 wa titlilayente to hlantswela na kufika eka 60 wa mateki hi siku, ku thola vatirhi vanharhu va nkarhi hinkwawo na vambirhi va nkarhi-
nyana.
Ngema kusukela kwalaho u hundzule tikamara timbirhi ta le ndzhaku ekaya rakwe ti va ndhawu ya tihofisi laha mana wakwe a n’wi seketelaka hi ku helela.
Endlelomfanano na ku lehisa mbilu
Mutekaxiave loyi wa malembe ya 26 hi vukhale u tshikelerile nkoka wa endlelomfanano na ku lehisa mbilu eka ku kula ka bindzu, a ri karhi a tekela enhlokweni leswaku ku humelela a ku endleki hi vusiku byin’we.
“A wu fanelangi ku sindzisa ku kula. Ekusunguleni, a ndzi khongelela ku kuma titlilayente ta ntlhanu hi n’hweti. Eka lembe ro sungula, a ndzi kuma titlilayente timbirhi hi n’hweti naswona bindzu a ri nga endli kahle. Kambe hi ku va na Xikwembu etlhelo ka mina na endlelomfanano ra mina na nseketelo wa ndyangu wa mina, swilo swi cincile.”
"Loko ndzi sungula, a ndzi nga ri na mpfuneto wa mali, a ndzi nga ri na mali. Hi ku kongoma a ndzi ri na mavoko ya mina. Ndzi teke xisibi xa manana ndzi hlantswa mateki. Endzhaku ka lembe, ndzi xave xiomisi xa ntirho wa mina wo hlantswa. Kambe ku ringana lembe hinkwaro, ndzi tirhise mavoko ya mina ku hlantswa swiambalo na dyambu ku swi omisa."
U ya emahlweni na ku ndlandlamuxa bindzu loko a ri karhi a khutaza van’wamabindzu van’wana lava navelaka ku tshama va kongomise miehleketo na ku phikelela.
Ku fikelela Qhubo Ngema rhumela imeyili eka bashazela@steppingupclean.com
kumbe u bela riqingho eka 067 885 8716 TikTok: bashazela2 Facebook: Qhubo Ngema