Ku lwisana na vusweti bya mikarhi hi xikongomelo eka SADC hinkwayo

Hi ku susumetiwa hi hiseko ku herisa vusweti bya mikarhi, n’wamabindzu Lesego Mathate u sungurile ntirhokulu eka malembe ya kaye lama hu-
ndzeke ku pfuna vavasati na vanhwanyana lava langutaneke na mitlhontlho eku fikeleleni ka swikumiwa swa nsivelamavabyi wa ku ya emikarhini swa nkoka.

Tanihi mutshami wa le Centurion, eGauteng, khamphani ya yena, Neno Sanitary Pads, yi simekiwile hi 2016 naswona yi sungurile ku tirha hi ku hetiseka hi 2017. Bindzu leri ri phakela tiphede ta nkululo hi xitalo hi mixavo yo phikizana, ngopfungopfu tanihi muxavisi wa bindzu kuya eka bindzu.

Hambiswiritano, yi tlhela yi amukela vanhu na mihlangano leyi lavaka ku nyikela hi tiphede eka swikolo na mavandla man’wana tanihi xiphemu xa mapfhumba ya vuvekisi eka vaaki bya mabindzu.

Namuntlha, ku engetela eka xitolo xa yona xa le ka inthanete, Neno Sanitary Pads yi nga kumeka eka tixelufu ta switolo swo tlula 1 000 swa Clicks eAfrika-Dzonga hinkwayo na le ndzeni ka Miganga ya Nhluvukiso ya le Dzongeni wa Afrika (SADC) ematikweni yo fana na Namibia na Botswana, xikan’we na le marhavini ya Shoprite eGauteng, N’walungu-Vupeladyambu, Limpopo, na Mpumalanga.

Swikumiwa leswi swi tlhela swi kumeka eka tipulatifomo ta mabindzu ya xielekitironiki leti rhangelaka ta Afrika-Dzonga, Takealot.com na Makro Online.

“Hi sungurile hi pfhumba ra ‘Keep a Girl-Child in School’ ku voninga rivoni eka vusweti bya mikarhi,” Mathate u hlamusele hi nkarhi wa mbulavurisano wa sweswinyana wa Vuk’uzenzele.

Nsusumeto wa bindzu ra yena wu huma eka ntirho wa yena wo tirhandzela na wa vupfuni na mihlangano leyi nga tirheliki ku endla mali (tiNPO) leyi seketelaka vanhwanyana va vantshwa na vavasati lava lwisanaka na vusweti bya mikarhi.

N’wamabindzu wa nxaxamelo loyi a nga na vuleteri bya xiphurofexinali eka swipfuno swa vanhu, Mathate u tihakelerile timali eka riendzo hinkwaro.

"Kambe a wu nge swi koti ku kondletela ku nyika hilaha ku nga heriki, ngopfungopfu loko u swi seketela hi timali kusuka exi-
khwameni xa wena. Hi ku famba ka nkarhi, ndzi kume nseketelo eka vanhu hi voxe naswona ndzi fikelele mabindzu," a vula.

Hi nkarhi lowu hi kona laha a nga teka xiboho xo tumbuluxa burende ya yena ya tiphede ta nkululo ematshan’weni ya ku ya emahlweni a hangalasa swikumiwa kusuka eka tiburende leti tiyeleleke.

 “A ndzi lava ku endla ndzavisiso hi leswi swi lavekaka ku endla tiphede ta nkululo na ku simeka burende ya mina n’wini ku hlayisa xiphemu xo nyika,” a hlamusela.

Mathate u tlhele a tirhisana na vanhu eka tisekitara ta mabindzu na ta tiNPO, leswi nga endla leswaku ku velekiwa Neno Sanitary Pads.

 “Ndzi fikile eka vaxavisi, naswona va kombisile ku tsakela. Kambe swivandlanene swoleswo swi tile endzhaku swinene hikuva vuxavisi i ndhawu yo tika ku nghena eka yona. Swi teka nkarhi wo tala, ku kombela vaxavi hi ku vuyelela, na ku langutana na ku ariwa ko tala. Hi yona ndlela leyi ndzi heteleleke ndzi nghene emakete hayona,” a tsundzuka.

Ku xaviselana endzeni ka xifundzakulu xa SADC

U engeterile leswaku Neno Sanitary Pads yi tirhise mabindzu ya matikokulu endzeni ka SADC.

 “Ku tsemakanya mindzilakano ya Afrika-Dzonga i swinene – hi le ku kuleni hi ku nonoka,” ku vula Mathate, a engetela leswaku u khensa Ntlawa wa Clicks eka ku ndlandlamuxiwa ka ku tsemakanya mindzilakano.

Ku ndlandlamuxiwa ka burende eka matiko lamambirhi swi khumba ntirhokulu wa Nhlangano wa Afrika (AU) ku tlakusa vun’we, ku rhula, na nhluvukiso eka tikokulu hinkwaro.

AU i nhlangano wa tikokulu lowu vumbiwaka hi matiko ya 55 ya Afrika naswona wu simekiwile ku tlakusa vun’we, ku rhula, na nhluvukiso eka tikokulu hinkwaro.

Xin’wana xa swikongomelokulu swa yona i ku tirhisiwa ka mapfhumba yo hundzula ku fana na Ndhawu ya Mabindzu ya Nkaswipimelo ya Matikokulu ya Afrika (AfCFTA), leyi kongomisaka eka ku tlakusa mabindzu ya le ndzeni ka Afrika na ku hlanganisiwa ka ikhonomi, na Ajenda ya 2063, rimba ra xiqhinga eka ku fikelela ku kula loku katsaka hinkwavo na nhluvukiso lowu yisekaka emahlweni. Hi ku tirhisa mapfhumba lama, AU yi lava ku aka Afrika leyi humelelaka swinene, leyi nga na vun’we, na ku tiyimela.

AU yi tlanga xiave xa nkoka eka G20 tanihi xirho xa nkarhi hinkwawo, lexi yimelaka mitsakelo ya nhlanganelo ya tikokulu ra Afrika. Vukona bya yona byi tiyisisa leswaku Afrika yi va na rito eka mivulavurisano ya ikhonomi ya misava hinkwayo, mabindzu, tlilayimete, na nhluvukiso, loko yi ri karhi yi tiyisisa xiyimo xa Dzonga wa Misava hinkwayo.

I xiyimo lexi yi nga ta lava ku tiyisa tanihileswi Afrika-Dzonga yi nga ta rhurhela Samiti ya G20 hi Hukuri lembe leri. Vuphuresidente bya Afrika-Dzonga bya G20 i byo sungula eAfrika.

Ekusunguleni, vuhumelerisi bya tiphede a byi endliwa hi ku hetiseka hi va le handle, kambe leswi kusukela kwalaho swi hungutiwile kuya eka 50% hikokwalaho ka xinakulobye na muendli.

"Mina hi ndzexe ndzi hakelele hinkwaswo hi timali, ndzi teke swikweleti eka ndyangu – ma swi tiva leswaku swi njhani. A ndzi si tshama ndzi kuma mali ya ximfumo," a vula.

Sweswi, bindzu leri ri thola vanhu va khume, ku katsa na Mathate.

Neno Sanitary Pads a yi ri mukombisi eka Samiti ya Proudly SA ya lembe na lembe, yi kombisa vutiboheleri bya yona eka risima na vun’wamabindzu bya laha kaya. 

Xana a wu swi tiva?

SADC na AU swi hlanganisiwile hi ku tirhisa malulamiselo ya ximfumo laha SADC yi nga na Vuyimeri bya Nkarhi hinkwawo eka AU, lebyi tirhaka tanihi ndhawu yo kongomisa eka SADC endzeni ka AU.

Ntiyiso wo tsakisa 

SADC yi katsa matiko ya 16 lama nga swirho ku fana na: Angola, Botswana, Comoros, Democratic Republic of Congo, Eswatini, Lesotho, Madagascar, Malawi, Mauritius, Mozambique, Namibia, Seychelles, Afrika-Dzonga, Tanzania, Zambia, na Zimbabwe.

Ku kuma Vuxokoxoko byo Tala:
Imeyili: lesego@neno.africa  
Webusayiti: www.neno.africa