Vutshila na ntshunxeko swi cina swin’we eka riendzo ra Mohlala

Eka Nomfundo Mohlala, vutshila na ntshunxeko i ncino wa vutshila, lowu hlanganisiweke — wu tisa nkarhi wa vumundzuku loko swi ri karhi swi nga papalati eka ku pfumaleka ka vululami ka nkarhi lowu hundzeke wa Afrika-Dzonga.

Mohlala, 32, u tshemba leswaku loko a ku nga ri hi ntshunxeko lowu tiko ri tiphinaka hi wona sweswi, swi nga endleka leswaku a ta pfuka a nga kumangi xivandlanene xo amukela hi vutalo sekitara leya vutshila—riendzo leri nga endla leswaku a kuma Dipuloma ya Vutshila byo Voniwa kusuka eYunivhesiti ya Thekinoloji ya Tshwane na ku vona swiphemu swa yena swi kombisiwa no xavisiwa eMuziyamu ya Javett-UP ePitori, Gauteng.

 “Eka nhluvukiso wa mina wa vutshila, ntshunxeko wu hoxe xandla swinene hikuva, tanihi mutshila wa xisati wa wantima, wu ndzi pfumelerile ku ringeta handle ko chava, ku ya exikolweni, na ku lavisisa switirhisiwa swo hambanahambana.

“Ku va na ntshunxeko wo tumbuluxa hi ku ya hi swipimelo swa mina swi ndzi pfunile ku kuma rito ra mina... Ntshunxeko wu ndzi pfumelerile ku kula tanihi mutshila naswona wu ndzi nyikile nkarhi wo ka ndzi nga chavi ku tipeta emixungetweni,” ku vula Mohlala.

Tanihileswi tiko ri funghaka N’hweti ya Ntshunxeko hi Dzivamisoko, mfumo wu tshama wu tiyimiserile ku tirhela vanhu hinkwavo va Afrika-Dzonga na ku tiyisisa leswaku timfanelo ta un’wana na un’wana eka ntshunxeko na xidemokirasi ta seketeriwa.

Siku ra Ntshunxeko, leri tsundzukiwaka hi siku ra 27 Dzivamisoko, ri fungha siku leri Afrika-Dzonga yi nga khoma nhlawulo wa yona wo sungula wa xidemokirasi, laha vanhu va tinxaka hinkwato va nga vhota. Xiendleko lexi xa matimu xi kombise ku hela ka ximfumo ka mafumeloxihlawuhlawu.

 “Eka mina, N’hweti ya Ntshunxeko i xitsundzuxo xa nkarhi lowu hundzeke, wa sweswi na wa vumundzuku bya tiko ra ka hina nkarhi wo tsundzuka ntlimbo na ku tiyisela ka lava nga ta emahlweni ka hina, lava lweleke leswaku va twiwa, va khomiwa hi ndlela leyinene na ku ringana.”

Mohlala u vula leswaku riendzo ra yena ra vutshila ri endle leswaku a kuma xivandlanene eJavett-UP Museum, laha a nga nghenelela eka Nongoloko wa Tlhagella Incubation, lowu seketeriweke hi Canada Fund for Local Initiatives.

Nseketelo lowu wu endle leswaku Javett-UP yi kota ku nyika vatshila vo fana na Mohlala mpfuneto wa maendlelo, ndzetelo wa vuangameri bya mikombiso, timatheriyali ta vumaketi, na mali yo pfuneta ku hakela swikoxo swa vona—ku tiyisisa leswaku va na hinkwaswo leswi va swi lavaka leswaku va humesa ntirho wa vona hi ndlela leyinene.

Ntirho wa Mohlala wu kombisiwile eka Tindhawu ta Mifuwo, nkombiso lowu kombisaka 10 ra Vatshila va le Henhla va Nongoloko wa Tlhagella Incubation. Swiphemu swa yena leswi fanaka swi ri swoxe swi hlohloterile hambi ku ri nhlengeleto wa swixavisiwa swo hlawuleka swa tiseramiki leswi sweswi swi kumekaka ku xaviwa eka vhengele ra Javett-UP.

 “Ku va na ntirho wa mina wu xavisiwa eMuziyamu ya Javett-UP i ndzimakulu ya nkoka wa vuenti—a hi ku xavisiwa ntsena. Swi yimela ku tekeriwa enhlokweni: ntirho wa mina wu tlangeriwile ku nga ri hi vutshila ntsena, kambe hi ndlela ya mifuwo.

"Muziyamu ya Javett-UP i nhlangano wa nhlayiso, dyondzo, na ndzungulaswitori. Kutani, loko ntirho wa mina wa vutshila wu xavisiwile hi ku tirhisa vona, ndzi tsakisiwile hi swona swinene. Swi vula leswaku rito ra mina na xivono i xiphemu xa nchumu lowukulu—nchumu lowu nga na nkoka wa ku hlamuseriwa no tsundzukiwa," a gimeta.

Ku fikelela Mohlala kumbe ku vona yin'wana ya mintirho ya yena endzela pheji ra yena ra Instagram: fufu.marshall